Чӑваш Енӗн хисеплӗ ҫынни, РСФСР халӑх ӳнерҫи Ревель Федоров пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл 92 ҫулта пулнӑ.
Ревель Федорович Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче 1929 ҫулхи раштав уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Малтан вӑл Шупашкарти ӳнер училищинче вӗреннӗ, кайран - Харьковри ӳнер институтӗнче.
Ревель Федорович И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра нумай ҫул вӗрентнӗ. Вӑл Чӑваш Енри ӳнерҫӗсен пӗрлӗхӗн правленине чылай ҫул ертсе пынӑ. Унӑн картинисем Чӑваш Енри, Раҫҫейри, АПШри, Европӑри ҫӗршывсенчи музейсенче упранаҫҫӗ.
Ревель Федоровичпа чӳкӗн 1-мӗшӗнче 11 сехет ҫурӑра Шупашкарти Яков Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче сывпуллашӗҫ.
Паян ЧР Министрсен Кабинечӗ ларӑвӗнче Вӑрмар районӗнче ишӗлсе аннӑ шкул пирки калаҫнӑ. Элтепер ачасене вӗренмешкӗн хӑрушсӑр условисем туса памаллине палӑртнӑ. Ҫавна май Михал Игнатьев вӗренӳ тата строительство министрӗсене совет саманинче хӑпартнӑ шкулсемпе ача пахчисене тӗрӗслеме, ҫурт 50 процент таран кивелнӗ пулсан ҫӗнетме хушнӑ.
«Ялсенче шкулсем пӗчӗк комплектлӑ, хӑш-пӗр ҫӗрте ҫурри пушӑ ларать. Уйрӑм пӳлӗмсене хупмалла пулсан – хупмалла. Совет тапхӑрӗнчи проектсем пурте пӗрешкел», - тенӗ Михаил Васильевич. Ачасен прависене хӳтӗлекен Елена Сапаркина вара ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗсене, ача-пӑча вулавӑшӗсене те тӗрӗслеме сӗннӗ.
Аса илтерер: пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче шкулӑн пӗр пайӗ ишӗлсе аннӑ. Юрать, ун чухне шалта никам та пулман.
Пуш уйахӗн 10-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче шкул йӑтӑнса аннине эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫавӑн чухне канмалли кун пулнине кура вӗренӳ заведенийӗнче хуралҫӑ кӑна ӗҫленӗ. Ачасем те, вӗрентекенсем те шкула пыман — Турра шӗкӗр, никам та шар курман.
Шкул ишӗлсе аннине кура РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ умӗн шкула ятарлӑ комисси хак парать, тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн вӗренӳ ҫулне хатӗррине палӑртать. Тӗпчевҫӗсен шучӗпе ҫавсен кӑлтӑка асӑрхмаллах пулнӑ. Шкула йӗркеллӗ тытса тӑрассишӗн патшалӑх, муниципалитет органӗсенче, тӗрӗслевпе надзор органӗсенче ӗҫлекенсенчен кам тата мӗншен яваплӑ пулнине те палӑртӗҫ. Татӑклӑ пӗтӗмлетӳ тӑвиччен тӗрлӗ экспертиза ирттерӗҫ.
Шкул ишӗлнипе Вӑрмар район хыснине 7,3 миллион тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ иккен.
Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче шкул йӑтӑнса аннине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнерех пӗлтернӗччӗ-ха. Хамӑр енчен тата ҫакна хушса калар: РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ ӗнерех ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнӑ. Унти пресс-службӑра хыпарланӑ тӑрӑх, тӗпчевҫӗсен ӗҫне управлени пуҫлӑхӗ хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ.
Паян ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӑтӑрмах пирки официаллӑ ӑнлантарса панӑ. Ӑна ведомство сайтӗнче вырнаҫтарнӑ. Стена ишӗлнӗ чух никам та шар курманнине малтанхи иккӗмӗш предлложнипех палӑртса хӑварнӑ. Унтан Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипетӗрлӗ министерствӑпа ведомство пайташӗсем лару-тӑрӑва вырӑна ҫитсе хакланине пӗлтернӗ.
Пӗр стени тата ҫивиттин пӗр пайӗ йӑтӑннӑ шкула специалистсем ҫурта пӗтӗмӗшле хак парӗҫ, ӑна ӳлӗмрен усӑ курма юранипе юрамассине палӑртӗҫ.
Шкулта 1-9-мӗш классенче 32 ача вӗреннӗ, шкул ҫулне ҫитменнисен ушкӑнне 22-ӗн ҫӳренӗ. Паянтан вӗсене урӑх ҫӗре турттарма тытӑннӑ: 1-9 классенчисене — Аслӑ Пинерти вӑтам шкула, шкул ҫулне ҫитменнисене — Пысӑк Енкассине.
Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак ялӗнче шкул йӑтӑнса аннӑ. Юрать, инкек вӑхӑтӗнче шалта никам та пулман, ҫавӑнпа никам та шар курман. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Ку пӑтӑрмах паян, пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, пулнӑ. Аслӑ Чакри шкулӑн пӗр пайӗ ишӗлсе аннӑ. «Юрать, шкул ишӗлсе аннӑ вӑхӑтра шалта никам та пулман», - тенӗ халӑх корреспонденчӗ хаҫат ӗҫченӗсене.
Палӑртмалла: шкула 1974 ҫулта хута янӑ. Инкек вырӑнӗнче Инкеклӗ лару-тӑру министерствин тата Вӑрмар районӗнчи васкавлӑ служба специалисчӗсем ӗҫлеҫҫӗ, шкул мӗншӗн ишӗлсе аннине уҫӑмлатаҫҫӗ
Ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарта чӑваш чӗлхипе тата литературипе пӗтӗм тӗнче олимпиади иртнӗ. Олимпиадӑна И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалланӑ. Унта «Чӑваш чӗлхин илемӗ» енпе студентсем тата «Чӑваш чӗлхи – тӑван чӗлхе» енпе шкул ачисем ӑс-хакӑл, пултарулӑх, тавҫӑрулӑх енчен хӑйсен вӑйне виҫнӗ.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче паян пӗлтернӗ тӑрӑх, шкул ачисен олимпиадине Чӑваш, Тутар тата Пушкӑрт республикисенчи, Чӗмпӗр облаҫӗнчи шкулсенче 9-11 классенче вӗренекен 52 ача хутшӑннӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗ ята Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Чак шкулӗнчи Регина Теплова тата Ираида Якимова, Тӑвай районӗнчи Тушкилти Лидия Морякова, Диана Мердеева, Тутар Республикинчи Ҫӗпрел районӗнчи Матак шкулӗнчи Марина Ермолаева, Анастасия Иванова Анастасия, Патӑрьелти 1-мӗш шкулти Светлана Солдатова, Наталия Путякова, Мария Ядрицова, Йӗпреҫри 2-мӗш шкулти Алена Ядрицова, Анастасия Мочалова, Шупашкар хулинчи 62-мӗш шкулти Нина Егорова тивӗҫнӗ.
Вӑрнар районӗнче «Литература юбилейӗ» конкурс иртнӗ. Унӑн тӗллевӗ пирки чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсене ачасем хушшинче сарасси, вӗсене чӑвашла вулаттарасси тата чӑваш ҫыравҫисен пултарулӑхӗпе кӑсӑклантарасси пулнине пӗлтереҫҫӗ.
Конкурса чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем 5 тӗрлӗ номинаципе хӑйсем хатӗрленӗ ӗҫӗсене тӑратнӑ. Аслӑ категориллӗ вӗрентекенсенчен тӑракан жюри кашни номинацире ӗҫе 4 енчен хакланӑ.
«Буклет» номинацире Аслӑ Чакри Р.С. Теплова 1-мӗш вырӑна тухнӑ, Вӑрмар шкулӗнчи Г.Н. Васильева — 2-мӗш вырӑна, Ҫӗнӗ Кинчерти И.Ф. Краснова тата Энӗшпуҫӗнчи О.Н. Васильева — 3-мӗш вырӑна.
«Видеролик» номинацире Чупайӗнчи Л.А. Цыфаркина тата Кавалти Н.Ю. Авакова — 1-мӗш, Кӗтеснерти Л.Ю. Николаева 3-мӗш вырӑна тухнӑ. Вӑрмарти В.Г. Антонова, Чулкасри А.В. Михайлова, Кӗтеснерти Г.Н. Николаева, Тикашри Е.И. Платонова, Вӑрнарти Р.М. Иванова Р.М. «Викторина» номинацире ҫӗнтерӳҫӗсем пулса тӑнӑ. «Презентаци» номинацире И.
Вӑрмарти центрӑн 18 ҫул тултарман ачасен диагностика тата социаллӑ реабилитаци уйрӑмӗн воспитанникӗсем каникул вӑхӑтӗнче вырӑс халӑх юмахӗн инсцинировкине хатӗрленӗ. Вӑл «Йӑвача — ҫӗнӗлле» ятлӑ пулнӑ.
Ачасем рольсене хӑйсемех суйланӑ. Юлташӗсемпе хутшӑнма юратакан Ангелина карчӑк рольне калӑпланӑ. Шӑпӑл-шапӑл мар Максим старик пулнӑ. Чи хаваслӑ Павлик мулкач ролне суйланӑ. Ӑслӑ Камилла тӑмана рольне вылянӑ. Чее тата сӑн ӳкерӗнме кӑмӑллакан Ирина тилӗ пулнӑ. Базилио кушак аҫипе йӑвачана Дима калӑпланӑ. Ачасем юмах репетицине кӑна хутшӑнман. Вӗсем хӑйсен сӑнарӗсем валли маскӑсем те хатӗрленӗ.
Юмах инсцинировки пысӑк шайра иртнӗ. Ыттисем те кӑмӑллӑ юлнӑ. Пӗчӗк артистсем «Йӑвача — ҫӗнӗлле» юмаха Аслӑ Чак ачисене кӑтартма тӗв тунӑ.
Сӑнсем (9)
Ҫӗртмен 4-мӗшӗнче кашни районтах Акатуй иртӗ. Хӑш-пӗр районти ялсенче вара ӑна ирттерме те ӗлкӗрнӗ. Сӑмахран, юрӑпа ӗҫ тата спорт уявне ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Аслӑ Чакри (Вӑрмар районӗ) стадионра уявларӗҫ. Тӗрлӗ тӗслӗ шарсем, транспарантсем, ялавсем ҫакӑнса тӑнӑран тата динамиксенчен хаваслӑ юрӑ-кӗвӗ янранӑран вӑл кунхи ҫумӑрлӑ та пӗлӗтлӗ тӑракан ҫанталӑк халӑх кӑмӑлне пӗрре те пӑсмарӗ, хавасланма чармарӗ.
Ялти Акатуй тата та хаваслӑрах ирттӗр тесе Шупашкартан ятарласа артистсене чӗннӗ. Чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсен юрри никама та тунсӑхлама памарӗ — халӑх вӗсемпе пӗрле юрларӗ, ташларӗ.
Спорт пайне илес пулсан футбол та пулчӗ, кире пуканне йӑтасси те пулчӗ, «Кӗрешӳ» те, вӗрен туртасси те, ҫӑмӑл атлетикӑ та. Тӗп парнене «Кӗрешӳре» Аслӑ Чак ял ҫынни Валерий Григорьев ҫӗнсе илчӗ.
Уяв тутлӑ апатсӑр иртмерӗ — чӑваш шӳрпи кашнине лекрӗ.
-2.7 °C